İlk muharip jetimiz ve jet pilotlarımız

Yüzde yüz yerlileşme ve millileşme yolunda hızlı adımlarla ilerleyen Türk savunma sanayiinin temeli, Osmanlı’nın Yükselme Devri’ne kadar dayanıyor. I. Dünya Savaşı yıllarında ise savunma gücümüz etkinliğini büyük çapta yitirdiğinden Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne küçük çaplı birkaç üretim tesisinden başka önemli bir miras kalmıyor.

1921 yılında Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü, 1924 yılında Ankara’da hafif silah ve top tamir atölyeleriyle fişek fabrikaları ve Gölcük Tersanesi kuruluyor. 1925 yılında ise tamamı yerli sermaye ile Türkiye’nin ilk ve en büyük özel sektör savunma sanayii fabrikasının temelleri atılıyor.

16 Şubat 1925’te Türk Tayyare Cemiyeti kuruluyor. Kurtuluş Savaşı’mızın ilk uçuşunu yapan, 20 Aralık 1923’te hükümet tarafından yürütülen havacılık çalışmalarını yerinde incelemek üzere bir heyetle Avrupa’ya gönderilen Vecihi Hürkuş, 28 Ocak 1925’te Vecihi K-6’yı üreterek ilk uçuşunu gerçekleştiriyor. Daha sonrasında ise uçak tasarımı ve yapımı çalışmalarına devam ediyor.

1926 yılında, Tayyare ve Motor Türk AŞ’nin (TamTAŞ) kuruluşu gerçekleşiyor. 1937 yılında Sabiha Gökçen aldığı eğitimlerle dünyanın ilk kadın savaş pilotu unvanını alıyor. Türk havacılığı, 1940 yılında Nuri Demirağ uçak fabrikasında üretilen 24 adet NUD-36 eğitim uçağı ile yükselişini sürdürüyor.

Türkiye’nin ilk muharip jeti F-84G

1941 yılında Türk Hava Kurumu tarafından Ankara’da uçak fabrikası, 1945 yılında ise ilk uçak motoru fabrikası kuruluyor. 1946 yılında tüm bu gelişmelerin önemli bir ayağı olarak Türk havacılığını güçlendirmek adına, Türkiye’nin ilk muharip jeti olan F-84G, Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) temin ediliyor.

F-84, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetlerinin (USAF) savaş sonrası ilk jet avcı uçağı. 26 Şubat 1946’da ilk prototipi olan XP-84, ilk uçuşunu yapıyor. Seri imalatı 1947 yılında başlıyor ve 1953’e kadar devam ediyor.

Düz kanatlı olarak 4 bin 450 adet üretiliyor. 3 bin 25 adetle en çok üretilen tipi olan F-84G, Kore Savaşı’nda alçak irtifa saldırı uçağı olarak kullanılıyor. Taktik nükleer bomba taşıyabilen F-84, NATO ülkelerine ilaveten yardım programları kapsamında birçok ABD müttefiki ülkeye de veriliyor.

F-84G’nin teknik özellikleri şunlar:

Kanat alanı 24.20 metrekare, kanat açıklığı 11.40 metre, boyu 11.70 metre, itiş gücü 21.9 kN, yüksekliği 3.80 metre, kalkış ağırlığı 8456 kilogram, boş ağırlığı 5033 kilogram, azami hızı 970 km/hr, servis tavanı 12350 m, menzili (azami yakıtla) 1680 kilometre.

Türkiye’nin muharip jet uçağı edinme sürecinin ilk yıllarında jet pilotluğuna da gereken önem veriliyor ve Leman Bozkurt Altınçekiç, Türkiye'nin ilk kadın muharip jet pilotu oluyor. Altınçekiç, aynı zamanda NATO ülkelerinin de ilk kadın muharip jet pilotu.

15 Ekim 1950 tarihinde eğitim için ABD’ye gönderilen, 31 Ağustos 1951’de eğitimlerini tamamlayarak yurda dönüp jet intibak öğretmeni olarak jet pilotlarımızı yetiştiren Hava Pilot Yarbay Tacettin Gökdeniz, Hava Pilot Binbaşı Lütfi Gündoğdu, Hava Pilot Binbaşı Tarık Gökeri, Hava Pilot Binbaşı Ali Tekin, Hava Pilot Binbaşı Necdet Horasan, Hava Pilot Yüzbaşı Cevat Tuna, Hava Pilot Yüzbaşı Oğuz Barut ve Hava Pilot Yüzbaşı İbrahim Tozan adlı subaylar ise Türkiye'nin ilk jet pilotları.