UH-1 kazalarının sebebi ‘motor susması’ mı?

İlki geçtiğimiz yıl kasım ayında, ikincisi de bu yılın şubat ayında düşen iki UH-1 helikopteriyle ilgili teknik inceleme sürüyor. Edinilen bilgiye göre askeri uzmanlar her iki helikopterin gaz türbin kanatçığında ayrılma olduğunu tespit etti. Kanatçıktaki ayrılmaya bağlı olarak motor susması yaşandığını tahmin eden uzmanlar, kazanın da bu sebeple yaşanmış olabileceğini değerlendiriyor.

Gaz türbin kanatçığındaki ayrılmayla ilgili tespit, motorun üretici firması Honeywell’in dünya genelinde tüm kullanıcılara yönelik 2010 yılında yaptığı uyarıyı akıllara getirdi. 2003 yılına kadar UH-1 helikopterlerinin bakım-onarım işlemlerini yürüten ABD Silahlı Kuvvetleri, bu tarihte UH-1’i envanterden çıkarma kararı almış, 2005’te de dünya genelinde tüm kullanıcılara, “konfigürasyon yönetimi” için gövde üreticisi Bell ve motor üreticisi Honeywell şirketleri ile anlaşma çağrısında bulunmuştu.

STANDART DIŞI YEDEK PARÇA

Honeywell de kendileri veya yetki verilen üreticiler tarafından imal edilmeyen gaz türbin kanatçıklarında ayrılmalar olduğunu belirtmişti. Altı kez motor susması olayına rastlandığı ve bunun sonucunda dört helikopterin ağır hasara uğradığı kaydedilmişti. Motor kullanıcılarının “bogus part”lara (standart dışı yedek parça) karşı dikkatli olmaları ve motorlar üzerinde sadece orijinal yedek parçaları kullanmalarının istendiği açıklamada, “Gaz türbin kanatçıklarının kontrol edilerek, uygun olmayanların motorlardan sökülüp uygun olanlar ile değiştirilmesi gerektiği” vurgulandı.

YEDEK PARÇALAR İNCELENECEK

Şubat ayında ikinci kazanın yaşandığı tarihten itibaren uçuşları durdurulan UH-1 helikopterlerinin yeniden uçup uçamayacağı ise motorda kullanılan yedek parçaların standarda uygun olup olmadığının netleşmesiyle belli olacak. Bu arada UH-1’le aynı motoru kullanan  Kobra helikopterlerinin de uçuşunun durdurulduğu öğrenildi. UH-1’de olduğu gibi benzer süreçlerin Kobra helikopteri için de uygulanacağı belirtildi. 

UH-1’lerin Türkiye’de karıştığı kazalardan bazıları:

• 8 Kasım 2002’de Bandırma 6. Ana Jet Üssü’ne bağlı UH-1 helikopteri eğitim alanına inerken düştü. Kazada 6 asker yaralandı.

• 16 Mart 2006’da Erzincan’a 55 km uzaklıktaki bir mevkide UH-1 helikopteri, yüksek gerilim hattına çarparak düştü. Kazada 5 asker şehit oldu, 1 asker yaralandı.

• 10 Nisan 2006’da Kocaeli’de UH-1 helikopteri düştü. Kazada 3 asker şehit oldu.

• 10 Ocak 2011’de, Kara Havacılık Okul Komutanlığına ait eğitim uçuşu yapan UH-1 helikopteri Sincan’da düştü. Kazada 5 asker şehit oldu.

• 26 Kasım 2018’de İstanbul Sancaktepe’de UH-1 helikopteri düştü. Kazada 5 asker şehit oldu.

• 12 Şubat 2019’da İstanbul Çekmeköy’de UH-1 helikopteri düştü. Kazada 4 asker şehit oldu.

Kaynak: Hürriyet