Türkiye’nin ilk milli savaş gemisi TCG Berk

Türkiye 3 tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak her zaman donanmasını güçlendirme ihtiyacı hissetmiştir. 16 Ocak 1928 gün ve 1198 sayılı Kanun’la Milli Savunma Bakanlığına bağlı olarak Genelkurmay Başkanlığında bir “Deniz Müsteşarlığı” bölümü kurulmuştur.

Bu dönemde donamanın envanterinde, Yavuz, Turgutreis, Hamidiye, Mecidiye kruvazörleri, Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet torpido kruvazörleri ile Samsun, Basra ve Taşoz muhriplerini bulunduruyordu.

Türkiye Cumhuriyeti, mevcut donanmayı kademe kademe güçlendirme yoluna gitti ve yurt dışından deniz savunmasına yönelik araçlar sipariş etti.

1933 yılında, donanmanın ana üssünün Gölcük olmasına karar verildi. Gölcük Tersanesi bu yıldan itibaren Türk donmaması için önemli bir merkez konumuna geldi.

1960’lara gelindiğinde ise Gölcük Tersanesi’nde, güçlenen Türk donanması için yeni bir milli savaş gemisi yapımına başlandı. 1967 yılında tersanede Berk isimli savaş gemisinin inşa çalışmaları başladı.

TCG Berk’in donmaya teslimi ise 12.07.1972’de gerçekleşti. Türk mühendis ve işçileri tarafından Gölcük Tersanesi’nde üretilen TCG Berk, deniz kuvvetlerine savaş gemisi inşası yolunda önemli tecrübeler kazandırdı.

1972 yılında donmanın hizmetine giren TCG Berk, Amerikan Claud Jones sınıfı benzeri bir refakat gemisidir. Ancak TCG Berk’te bu sınıftakinden farklı olarak, tek baca bulunmaktadır. TCG Berk’in en önemli özelliği ise Kıbrıs Barış Harekatı’na katılmış olmasıdır.

Türkiye donanmasının helikopter pistine sahip ilk savaş gemisi TCG Berk, 1999 yılında hizmet dışı kaldı. 09 Haziran 2000 tarihinde düzenlenen Denizkurdu-2000 Tatbikatı’nda, Akdeniz’de TCG Atılay (S-347) denizaltısı tarafından atılan eğitim torpidosu ile batırıldı.

Türk mühendis ve işçileri tarafından Gölcük Tersanesi’nde üretilen ikinci savaş gemisi TCG Peyk ise 1975 yılında donanmanın hizmetine girdi. TCG Peyk de 2000 yılında hizmet dışı bırakıldı.

Berk ve Peyk’in isimleri tarihten alınmadır:

I. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı donanmasında göreve başlayan Amiral Souchon, donama komutanlığına atanır atanmaz bir filo oluşturdu. Bu filoda, Berk-i Satvet ve Peyk-i Şevket adında iki torpido kruvazörü bulunuyordu.

İlk milli savaş gemimiz TCG Berk’in teknik özellikleri:

Radar: SPS-10, SPS-40, SPS-50

Motor: 5000 beygir dizel

Deplasman: 1950 ton

Sürat: 25 knot

Uzunluk: 95 metre

Silahlar: 2 adet 3/50 pus top, 2 adet 3’lü MK 32 torpido kovanı, 40 mm Bofors