Türkiye, F-35 parçalarını üretmeye devam edecek mi

Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmaiL Demir, Gazeteci Hakan çelik ile gerçekleştirdiği röportajda Türkiye'nin F-35 projesine katkıları, programdan çıkarılması, F-35 parça üretiminin devap edip etmeyeceği hakkındaki tartışmalara açıklık getirdi. 

Hakan Çelik'in "ABD'nin F-35 konusunda bir geri adım atmadığı görünüyor şu ana kadar. Türkiye'nin B planı nedir? Türkiye'nin geri dönüşünü kabul etme ihtimali var mı ABD'nin bu projeye?" sorusuna Prof. Dr. İsmail Demir "Biz o ihtimale göre hiçbir hesap yapmıyoruz. Acaba bir gün geri döner miyiz, şu olur, öyle bir hesabımız yok.” cevabını verdi.

Demir, Çelik’in “Biz dönemeyecekmişiz gibi mi hesap yapıyoruz şu anda?” sorusuna da “Dönememek demeyim ben ona. Biz kendi işimize bakıyoruz şu anda. O konu ile ilgili yasal ve finansal haklarımızın peşinde olacağız. Türkiye olarak şu konumda olmak istemiyoruz, olmayacağız da: Ne olur bizi alın gibi bir derdimiz yok. Başta yapılmış bir anlaşma vardı; devletler arası, devletlerin birlikte olduğu. Bununla ilgili çok haksız bir tavır alındı. Bu haksızlığı her yerde dillendiriyoruz ve bu haksızlığı sürekli takip edeceğiz tabii ki. Onun dışında öldük, bittik, eyvah, mahvolduk, öyle bir modda değiliz.” diye yanıtladı.

Demir, “Türkiye’nin ne kadar alacağı var ABD’den bu uçaklara yapılan ödemeden ötürü” sorusuna da şu cevabı verdi:

"Alacak lafı da biraz oturmayabilir. Toplam harcadığımız miktar zaten basında yer aldı: 1.4 milyar dolar. Bunun bir kısmı proje kapsamında şirketlerimiz tarafından kullanıldı. Bir kısmı projeye girmek için para olarak ödendi. Bir kısmı uçaklar için ödendi.  Bu detaylı bir yapı. O açıdan bunun peşinde olacağız çünkü burada doğrudan ve dolaylı konular var. Yani dolaylı olarak görülen zararlar da var. Biz bir miktardan bahsederken bunu  doğrudan nakit olarak iddia edeceklerimiz var, bir de şirketler bazında bazı iddialarımız olacak. Bunları adım adım ince ince çalışacağız. Ortadaki haksızlık çok net. Ama tabi genelde ben yaptım oldu mantığıyla giden ve davranılan bazı konular var. Biz de buna karşı mücadele edeceğiz."

F-35'lerin Türkiye'de üretilen parçaları ile ilgili soruları cevaplayan Demir, ABD’nin Türkiye’nin ürettiği parçaların başka ülkelere, başka şirketlere ürettirmek için anlaşma yapıp yapmadığı sorusuna da şu cevabı verdi:

“Çok büyük ölçüde yaptılar. Çok sayıda yaptılar. Bazılarıyla daha yapamadılar, planları var. Onlarla ilgili üretimler devam ediyor. Ama o da çok fazla sayıda değil, ama çok kritik parçalar. O da yine bir yandan da görüşme konusu. Çünkü ona bizim de devam etmemizin bir anlamı kalmayabilir yakında.”

İsmail Demir, Hakan Çelik’in “Türkiye’nin bu projeden dışlanması, projede ciddi gecikmelere ve maliyet artışına neden oluyor mu?” sorusunu da şöyle cevaplandırdı:

“Biz söylemedik, kendilerinin beyanı bu. Belki ince hesap yapsak daha fazla bir rakam çıkabilir. Çünkü yeni bulacaklarını iddia ettikleri üreticileri bulamadılar. Kendi ifadeleri bu: 500-600 milyon dolar civarında tüm projeye ilave yük getirecek. Ki bu daha fazla da olabilir. Bizim hesabımızda da uçak başına en az 7-8 milyon dolar ya da  9 milyon dolar civarında uçak başına ekstra maliyet olacak veya maliyeti düşüremeyecekler.”