Türk havacılığının unutulmaz ismi: Sabiha Gökçen

Sabiha Gökçen, 6 çocuklu bir ailede, 1913 yılında Bursa’da dünyaya geldi. Küçük yaşlarında önce babası Mustafa İzzet Bey’i, daha sonra annesi Hayriye Hanım’ı kaybeden ağabeyi ve ablaları ile birlikte yaşamaya başladı. 1925 yılında  Bursa’yı ziyaret eden Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından evlat edinildi. Bundan sonra yaşamına Ankara’da devam etti ve ilkokulunu Çankaya’da bitirdi. Ardından İstanbul’daki Arnavutköy Kız Kolejine kaydı yaptırıldı. Sağlığı sebebiyle Arnavutköy Kız Kolejine devam edemeyerek Üsküdar Amerikan Kız Kolejine geçti. Yaşadığı sağlık problemleri yüzünden tedavi için yurt dışına gönderildi. Dönüşünde eğitimine Ankara’da devam etti. Özel öğretmenlerden eğitim aldı. 1933’te, hem tedavi hem de dil öğrenmesi için yurt dışına (Fransa/Paris) gönderildi. Yurt dışından dönüşünde yaşantısına yeniden Mustafa Kemal Atatürk ile beraber devam etti. 1934 yılında Soyadı Kanunu’nun çıkması üzerine Atatürk tarafından kendisine Gökçen soyadı verildi.

Sabiha Gökçen, 3  Mayıs 1935’te, Atatürk ile beraber, Türk Hava Kurumu (THK) bünyesindeki sivil havacılık okulu açılışına katıldı. Atatürk bu okula Türkkuşu ismini verdi ve açılıştaki gösterilerden oldukça etkilenen Sabiha Gökçen’i -ilk kız öğrenci olarak- okula kaydettirdi.

İlk havacılık eğitimlerine Türkkuşu’nda başlayan Sabiha Gökçen, planör eğitimi aldı. Daha sonra yüksek planörcülük eğitimi görmek ve planör öğretmenliği için 7 erkek öğrenci ile beraber Sovyetler Birliği’ndeki (Kırım) Koktebel Yüksek Planörcülük Okuluna gönderildi. Burada yüksek planörcülük eğitimini tamamlayan Gökçen öğretmenlik diploması ile yurda döndü.

1936 yılında Atatürk tarafından Eskişehir Askerî Tayyare Okulu’na gönderildi.  Burada aldığı özel eğitimden sonra askeri pilot oldu. Eskişehir’de 1. Tayyare Alayı’nda bir süre staj yaptı ,avcı ve bombardıman uçakları ile uçtu. Av ve bombardıman uçakları alanında uzmanlaşan Gökçen, 1937 yılındaki Ege ve Trakya manevralara, ardından da kendi isteği ile Dersim harekâtına katıldı. Harekattan dönüşünde mayıs ayında Türk Hava Kurumu Genel Merkezi’nde düzenlenen bir tören ile kendisine Türk Hava Kurumu Murassa Madalyası verildi.

30 Ağustos 1937’de de askeri uçuş brövesi alan Sabiha Gökçen, Ankara’da bulunan Balkan Paktı Heyeti üyelerinin daveti üzerine 16 Haziran 1938’de, tek başına, Vultee tipi bir uçakla, beş gün süren bir Balkan turuna çıktı. Turuna İstanbul’dan başlayan Gökçen, Atina, Sofya,  Belgrad ve Bükreş şehirlerini ziyaret etti. Gökçen bu turunda Yugoslavya’da “Beyaz Kartal” nişanına layık görüldü. 21 Haziran’da İstanbul’a dönen Gökçen, ulusal basının yoğun ilgisiyle karşılaştı ve dünyada geniş kitleler tarafından tanınır hale geldi.

10 Kasım 1938’de Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı üzerine Sabiha Gökçen, manevi babasını kaybetti. Atatürk vasiyetinde Sabiha Gökçen’e 600 lira aylık ve ayrıca bir ev bıraktı.

Atatürk’ün vefatıyla, kadınların orduda görev yapmasına ilişkin yasa çıkmadığı için ordudan ayrılan Sabiha Gökçen, Türkkuşu Uçuş Okuluna başöğretmen olarak tayin edildi.

Gökçen 1955 yılına kadar sürdürdüğü bu görevi sırasında, 1940 yılında, hava okulunda askeri coğrafya ve topografya öğretmeni olarak vazife yapan Üsteğmen Kemal Esiner ile evlendi. Ancak eşini 1943 yılında kaybetti. 

1955’ten sonra Türk Hava Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi olan Sabiha Gökçen, 1964’te emekliye ayrıldı.

Hayatı boyunca 20’den fazla değişik hafif bombardıman ve akrobatik uçakla uçtu, son uçuşunu 1996’da 83 yaşında iken Fransız pilot Daniel Acton eşliğinde Falcon 2000 uçağıyla yaptı.

1996’da havacılık kariyerinin en büyük ödülünü aldı. Amerikan Hava Kurmay Koleji’nin mezuniyet töreni için düzenlenen ”Kartallar Toplantısı”nın onur konuğu olarak katıldığı Maxwell Hava Üssü’ndeki törende ”dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri” seçildi. Bu ödüle layık görülen ilk ve tek kadın havacı oldu.

Sabiha Gökçen, tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesi’nde 22 Mart 2001 tarihinde kalp ve solunum durması sonucu 88 yaşında iken yaşamını yitirdi.