TUSAŞ, Emniyet Yönetim Sistemi’ni tesis etmek için çalışmalarını sürdürüyor

TUSAŞ tarafından 2 ayda bir yayımlanan “TUSAŞ MAG” dergisinin 122. sayısında TUSAŞ’ın Emniyet Yönetim Sistemi tesisi ile ilgili çalışmaları hakkında bir yazıya yer veriliyor.

TUSAŞ MAG dergisinin 122. sayısına, mobil uygulamamızın dergi bölümünden ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz.

Dergide yer alan “Emniyet Yönetim Sistemi” başlıklı yazıyı, takipçilerimize sunuyoruz:

EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü tarafından belirlenen Emniyet Yönetim Sistemi’nin etkili bir şekilde yürütülebilmesi havacılık şirketleri için büyük önem arz etmektedir. Şirketimiz ise Emniyet Yönetim Sistemi'nin, ICAO Annex 19'da tanımlı faaliyet alanlarında sekiz kritik bileşeni destekleyecek matrise cevap verebilecek yapıda dört ana fonksiyonu işletebilmeyi hedeflemekte ve bu alanda çeşitli çalışmalar yürütmektedir.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (International Civil Aviation Organization/ICAO) Annex 19, Safety Management (2013) yayımında Emniyet Yönetim Sistemi’nin uygulanması gereken altı faaliyet alanı tarif edilmiştir. Bu alanlarda faaliyet gösteren havacılık firmaları ve otoriteleri için dört ana fonksiyona ve sekiz kritik bileşene sahip Emniyet Yönetim Sistemi gereklilikleri en üst seviyede ICAO tarafından tariflenmiştir. Türkiye’de Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından 15 Kasım 2016 tarihinde yayımlanan SHY-SMS Emniyet Yönetim Sistemi Yönetmeliği ICAO Annex 19’a uygun hazırlanmıştır. Yönetmelik kapsamına giren havacılık faaliyetleri detaylı şekilde listelenmiştir.

Şirketimiz, ICAO Annex 19 ve SHY-SMS kapsamında yer alan tüm havacılık faaliyetlerinde Emniyet Yönetim Sistemi’ni tesis etmek ve etkin işletebilmek için planlı bir şekilde çalışmalarını sürdürmektedir.

ICAO’nun Havacılık Emniyeti Yönetimi’ne ilişkin yeni yaklaşımı, 18 adet eki bulunan konvansiyonun içerisine 2013 yılında 19 numaralı ek olarak ilave edilmiştir. Bu ek ile önceki eklerde yer alan devletin havacılık alanındaki temel görevleri toparlanmış ve daha tanımlı ve bütüncül bir yapıda ele alınmıştır. “ICAO Ek 19 Emniyet Yönetimi”ne göre öncelikle devletin dört fonksiyonlu bir emniyet programı oluşturması beklenmektedir (ICAO Ek 19, 2013). Bu emniyet programı beklentilerinin firmalar tarafında projeksiyonu, sonrasında hazırlanan ICAO Doc 9859, SMS Manual rehberi ile tarif edilmiştir.

Emniyet Programı ana fonksiyonları;
• Emniyet Politika ve Hedeflerinin Belirlenmesi
• Emniyet Risk Yönetimi
• Emniyet Güvencesinin Sağlanması
• Emniyet Teşviki
Yine ICAO Annex 19 kapsamında devletlerin havacılıktaki çalışma alanları aşağıdaki şekilde listelenebilir:
• Kişi Lisanslama
• Hava Araçlarının Uçuşa Elverişliliği
• Hava Aracı Operasyonları

• Hava Trafik Hizmetleri
• Hava Aracı Kaza ve Olay İncelemeleri
• Havaalanları, Tasarım ve İşletme
• Yer Hizmeti Sağlayıcıları (SHY-SMS ilavesi)
• Havacılık Tıp Merkezleri (SHY-SMS ilavesi)

Havacılık Emniyeti kapsamında ICAO Ek 19 gereği devletlerin yukarıdaki her bir çalışmayı minimum sekiz kritik bileşene (Critical Elements-CE) sahip bir altyapı ile gerçekleştirmesi beklenmektedir. Altyapının sahip olması gereken bileşenleri;

CE 1. Birincil havacılık mevzuatı
CE 2. Operasyonel talimatlar/düzenlemeler
CE 3. Emniyet gözetimi için havacılık sisteminin kurulması
CE 4. Nitelikli teknik personel istihdamı/yetkilendirilmesi
CE 5. Teknik rehber, araçlar ve emniyet kritik bilgi altyapısı
CE 6. Lisans, sertifika, yetki ve onayların takibi
CE 7. Gözetim - İç izleme/denetim
CE 8. Havacılık emniyetini ilgilendiren konuların çözüme kavuşturulmasıdır

Devletin havacılık yapısına ilişkin dikkat edilmesi gereken her bir çalışma alanı için sekiz bileşenin varlığından emin olunmalıdır. Şirketimizin Emniyet Yönetim Sistemi’nin bir yüzü havacılık otoritelerine, diğer yüzü şirket içine dönük durumdadır. Şirketimiz, Havacılık Tıp Merkezi faaliyetleri hariç diğer tüm havacılık alanlarında çalışmaktadır (Şekil 1, SMS kapsamı ve TUSAŞ havacılık faaliyetleri).

Şirketimizin Emniyet Yönetim Sistemi’nin yedi faaliyet alanında (Havacılık Tıp Merkezi hariç) sekiz bileşeni destekleyecek 56 elemanlı matrise cevap verebilecek yapıda dört ana fonksiyonu işletebilmesi hedeflenmektedir.

Hedefe giden yolda SHY-SMS Yönetmeliği’nin ekinde yer alan kriterler referans alınarak hazırlanan GAP Analizi üzerinden eksikler belirlenmiş ve hedefe giden yolda eksiklerin giderilmesi için Uygulama Planı oluşturulmuştur. GAP Analizi sadece mevcudiyet ölçeği ile analiz edilmemiş, şirketin bu kapsamdaki kurumsal yetkinliği dört ölçekli olgunluk seviyesi ile izlenmektedir: Mevcudiyet, Uygunluk, İşlevsellik ve Etkinlik (Şekil 2, Uygulama Planı ve 4 Ölçekli Olgunluk İzleme Modeli).

İşlevsel ve etkin bir yönetim sistemi için sorumluluk ve yetki dağıtımı, yetkin entelektüel birikimi, sağlanan kaynağın yeterliliği ve süreçlerin güncelliği önemli olarak değerlendirilmektedir. Faaliyet alanı çeşitliliği yüksek olan Şirketimiz için organizasyonel gereklilikler de çeşitlenmektedir. Farklı mevzuat veya sözleşmesel gereklerden gelen yönetim sistemi isterlerinin Şirketimizin idari ve süreç hiyerarşisinde entegrasyonu büyüklükle de ilişkili olarak zorlu bir çalışma alanıdır. Bu kapsamda, Yönetim Sistemleri’nin el kitaplarında tutarlı şekilde tanımlanabilmesi, sorumluluk ve yetki dağılımlarının uygun kalması ile süreçlerin geçerli ve işlevsel kalması özen gösterilmesi gereken bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır (Şekil 3, TUSAŞ El Kitapları).

Ulusal ve uluslararası alanda kabul görmüş bir Emniyet Yönetimi Sistemi’nin Şirketimizin tüm havacılık faaliyetlerini içerisine alacak şekilde tutarlı, işler ve etkin çalışabilmesi için belirlenen stratejiler ve politikalar ışığında tesis edilmesine gayret gösterilmektedir.