Savaş yönetim sistemleri nedir? (Röportaj)

HAVELSAN Komuta Kontrol ve Savunma Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Savaş Yanık, savaş yönetim sistemlerini, çeşitlerini ve nasıl çalıştıklarını, Savunma Sanayii Dergilik'e anlattı.

Yanık, savaş yönetim sistemleri hakkında şunları söyledi:

Savaş yönetim sistemleri; geminin üzerinde onlarca sensör ve silah var. Sensörlerden kastımız şu: Mesela denizin altını kontrol eden sonar sistemleri var; değişik tipte, 5-6 çeşit sonar sistemleri var. Hedef tespit için radarlar var. Su üstü hedefleri için ayrı radarlarımız var, hava tehditleri için ayrı radarlarımız var, atış kontrol radarları var; farklı farklı radarlar var. Ve silahlar var, küçük namlulu silahlar var, büyük namlulu toplarımız var, güdümlü füzelerimiz var, hava savunma sistemleri var. Gemilerde onlarca bahsettiğim gibi sensör, yani almaç, algılayıcı ve onlarca silah var.

Normalde savaş yönetim sistemi olmasa; bir düşman geliyor, evet radar tespit etti ama bunu manuel olarak, şeyi döndürmeniz lazım. Herhangi bir silah, hangisinin olduğuna karar vermeniz lazım, ona göre o sistemde angajman yapmanız lazım, ona yönelmeniz lazım, onu bertaraf edebilmek için.

Ama hangi silahla hangi tehdide karşılık vereceksiniz? Çünkü tehdit bir tane gelmeyecek savaş sırasında. belki havada 5 tane, 10 tane güdümlü füze gelecek. 3 tane, 5 tane platform gelecek. Su üstü platform  gelebilir, denizaltı olabilir, hava tehdidi olabilir. Bütün bunlarla çok hızlı bir şekilde baş edebilmeniz lazım. Eğer savaş yönetim sisteminiz yoksa hiçbir şekilde şansınız yok. Çünkü aynı anda 2 veya 3 tane tehdit geldiği zaman işiniz bitik.

Ama savaş yönetim sistemi entegre bir şekilde onlarca sensörden gelen bilgileri bir yerde topluyor. Ki bu bizim gemi veri dağıtım sistemimiz, donanımı, tasarımı, her şeyi bize ait, biz üretiyoruz. Bunda datalar toplanıyor, milisaniyeler mertebesinde işlenip, eğer bir silah sistemi angajmanı yapılacaksa o silah sistemi bilgi gönderiyor ve milisaniyeler mertebesinde bu verileri tekrar tekrar gönderiyor çünkü suyun üstünde siz sabit değilsiniz karadaki gibi, suyun üstünde, dalgalı, rüzgarlı denizdesiniz, hareket halindesiniz ve gelen tehdit de çok hızla geliyor.

Bir güdümlü füzeyse sizin milisaniyeler içinde reaksiyon göstermeniz gerekiyor. İşte biz bu aklı bir araya getiriyoruz ve tüm sistemleri kumanda ediyoruz.

10 tane tehdit geldi, hangisini hangisiyle karşılayayım? Ağ destekli dediğimizde bunun bir seviye üstü, başka bir gemideki silahı kullanarak başka bir gemiye angajman yapabiliriz. Karadaki bir füzeyi kullanarak gelen tehdide angajman yapabiliriz. Bir denizaltıyla muharebe yapıp onunla bilgiyi paylaşıp onun da angajmana girmesini sağlayabiliriz. Başka bir deniz karakol uçağıyla haberleşip, onlarla tüm resmi paylaşıp, onlardan gelen verileri alıp ona göre angajmana girebiliriz.

Hik uçağımız var biliyorsunuz, ondan da bahsetmek gerekir aslında. Biz Boeing’in alt yüklenicisi olarak yazılımlarını geliştirmiş idik. Şu anda kendi havadan erken ihbar komuta kontrol yazılımlarına sahibiz. Zaten çoğunu o zaman da biz geliştirmiştik ama o yıllar önceydi, 5 sene önceydi, 7 sene önceydi. Biz onları şu anda son nesil teknolojiyle yerli hale getirdik. Oradan gelen verileri de herhangi bir platformla paylaşıp, tek bir resim oluşturup, tek bir angajmana, ortak angajmana girebiliyorsunuz.

Su üstü gemilerinde savaş yönetim sistemlerinde dünyada ilk 3’te yer aldığımızı gururla, göğsümüzü kabartarak söyleyebiliriz. Sadece bu sistemlerde değil aynı zamanda hem kendi ülkemiz hem Pakistan Deniz Kuvvetleri için su altında da savaş yönetim sistemleri üretiyoruz, orada da iddialıyız. İnşallah yakın zamanda onların da güzel haberlerini veririz.

Bu arada şu da önemli: Sadece milli olarak, burada ürettiğimizi milli olarak kullanmak, tabii bu da müthiş bir şey ama bu yeterli değil. Az önce bahsettiğim gibi bunu dost ve kardeş ülkelerle paylaşmak lazım.

Bizim Genel Müdür Yardımcılığımızın cirosunun neredeyse yarısı ihracattan geliyor. Bu da bizim için önemli bir şey ve bu sahip olduğumuz seviyeyi de gösterir. Daha önceki nesil savaş yönetim sistemlerinde çalıştık ama şu anda ASELSAN’ımızla beraber, yine kardeş şirketimizle beraber, ağ destekli yetenek projesini yürütüyoruz. Bu kapsam da Kara Kuvvetlerimize yine son nesil komuta kontrol sistemini teslim etmiş olacağız.

Bu sistemlerin entegre olması yetmiyor, artık yapay zeka, artificial intelligence, big data analizi var ve savaşırken milisaniyelerle durumu algılayıp ona göre karşı tedbire başlamanız lazım, savunmaya veya savaşmaya başlamanız lazım. Onun için yapay zekândan da biz ürünlerimizde çok ciddi bir şekilde faydalanıyoruz ve günbegün yapay zekadaki çalışmalarımızı artırıyoruz.

Aynı zamanda otonom sistemler, su altı, su üstü, kara, hava, diğer genel müdür yardımcılıklarımızla bu konuda ciddi çalışmalarımız var. İnşallah yakın zamanda bunu duyururuz.