Sanal gerçeklik devrinin ayak sesleri

TUSAŞ tarafından 2 ayda bir yayımlanan “TUSAŞ MAG” dergisinin 128. sayısında sanal gerçeklik konusu ele alınıyor.

TUSAŞ MAG dergisinin 128. sayısına, mobil uygulamamızın dergi bölümünden ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz.

Dergide yer alan “Sanal Gerçeklik Devri” başlıklı yazıyı, takipçilerimize sunuyoruz:

SANAL GERÇEKLİK DEVRİ

Facebook’un dev yatırımı Metaverse’ün, Apple’ın yeni işletim sisteminin, Microsoft’un geleceğe yönelik adımlarının tamamının kalbinde “VR (Virtual Reality)” olarak kısaltılan sanal gerçeklik teknolojisi yer alıyor. 10 yılı aşkın süredir kullanımda olan sanal gerçeklik gözlükleri, daha yeni yeni hayatımıza etki etmeye başladı. Son yıllarda hızla gelişen bu teknolojinin önümüzdeki dönemde hayatlarımızı, cep telefonlarında olduğu gibi dramatik bir şekilde etkilemesi bekleniyor. Eğlence, eğitim, ticaret, sağlık, sanat, askerîye ve elbette havacılık gibi sektörlerin tamamında hızla yaygınlaşacaklar. Türkiye’de sanal gerçeklik teknolojilerini süreçlerine en iyi uyarlayan firmaların başında gelen Şirketimiz ise “VR” konusunda sektöre öncülük etmeye hazır.

Sanal gerçeklik gözlüklerini ilk duymaya başladığımız günlerden bu yana epey zaman geçti. İlk örnekleri piyasaya çıktığında uzmanlar bu yeni teknolojinin yaşamımızı hızla değiştireceğini iddia ediyordu. Sanal gerçeklik gözlükleri eğlenceden iş yapış şekillerimize, ticaretten eğitime dek hayatımıza dâhil olacaktı. Aradan geçen 10 küsur yılın sonunda VR gözlükleri beklenen etkiyi yapabilmiş görünmüyor. Çok sayıda teknoloji devi, VR gözlüğü üretse de teknik aksaklıklar ve kullanım zorlukları yüzünden bu alanda beklenen atılım gerçekleşemedi.

Sanal gerçeklik gözlüklerinin, çoğu insan tarafından pahalı oyuncaklar olarak nitelendirildiğini bile söyleyebiliriz. Peki, gerçekten bu teknoloji yaşam tarzımızı günün birinde değiştirebilir mi? Uzmanlar, sanal gerçeklik gözlüklerinde teknolojik gelişime ve insan gücüne dikkat çekiyor. Bu cihazları kullanarak ne yapabileceğimiz, bize hizmet sunan insanların ve kurumların yetkinliğiyle yakından ilişkili. VR gözlükler, geçmişte sınırlı kullanım alanları, kullanıcıyı ikna etmeyen grafikleri ve sunulan hizmetlerin az olması nedeniyle yaygınlaşamadı. Oysa bugün Oculus gibi gelişmiş gözlükler aracılığıyla ultra gerçekçi mekânlara seyahat edebilir, Hollywood filmlerini andıran bir bilgisayar oyunun içine girebilir, arkadaşlarımızla sanal bir kafede oturabilir ya da sanal evimizin salonunda oturup bir dizi izleyebiliriz.

VR (Virtual Reality)

VR (Virtual Reality), yani sanal gerçekliği bilgisayar simülasyonu ile gerçek bir ortamın ya da hayali bir dünyanın duyularımıza hitap edecek şekilde yeniden yaratılması olarak tanımlayabiliriz. Gerçek dünyadan farklı olarak üç boyutlu olarak deneyimleyebileceğimiz bu sanal ortamda yapabileceklerimizin sınırı bulunmuyor. Ses, görüntü ve hareket gibi farklı duyularımız sayesinde “gerçek” gibi algıladığımız bu ortamın nasıl tasarlandığı ve nasıl bir gözlükle deneyimlendiği büyük bir önem taşıyor. Üç boyutlu sanal ortamlar günümüzde inanılmaz detaylar içerecek şekilde oluşturulabiliyor. Bilgisayar oyunları için bir kasaba; içindeki binlerce yaşayan insanı, trafiği ve gündelik hayatın tüm detaylarıyla birlikte inşa edilebiliyor. Sanal gerçeklik gözlüğünü takıp bu kasabanın sokaklarında gezerken gördüklerinizin gerçek mi sanal mı olduğunu anlamakta zorlanabilirsiniz.

Metaverse hızlandırdı

Son yıllarda bu teknolojiye yapılan yatırımlar ve teknik ilerlemeler sayesinde sanal gerçeklik uygulamalarını çok daha fazla duymaya başladık. Özellikle geçtiğimiz sene Facebook’un Metaverse adını verdiği bir sanal gerçeklik evreni kuracağını açıklaması bu teknolojiye ilgiyi daha da artırdı. Facebook, 2014 yılında piyasanın en gelişmiş sanal gerçeklik gözlüklerinden biri olan Oculus’u satın almıştı. Firmanın Metaverse çalışmalarının kalbinde de Oculus yer alıyor. Yine Facebook’un Oculus bölümü, bir başka popüler sanal gerçeklik oyun geliştiricisini geçtiğimiz aylarda bünyesine eklemişti. Çok oyunculu askerî simülatör Onward'ın stüdyosu Downpour Interactive'i satın alan Facebook’un bu atılımı, aslında sanal gerçeklik gözlüklerinin önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde nasıl yaygınlaşacağını da gösteriyor. Bugün Facebook’a ait olan Oculus Rift, 2012 yılında internet üzerinden toplanan bağışlarla hayata geçirildi. Ticari olarak oldukça başarılı olan bu gözlüklerin ardından Samsung ve Google gibi teknoloji devleri de bu alana yatırım yapsalar da beklenen başarıyı yakalayamadılar.

VR oyunlar

Sanal gerçeklik gözlüklerinin en çok rağbet gördüğü alanların başında bilgisayar oyunları yer alıyor. Kullanıcılar, gerçekçi görüntülerin hazırlandığı günümüz bilgisayar oyunlarını VR gözlükleriyle oynamak istiyor. Bir futbol stadyumunun içinde, ünlü futbolcularla yan yana oynama hissini yaşamak ya da yine bilgisayar oyunlarıyla tarihî bir mekâna yapacağınız zaman yolculuğunu sanal gerçeklik gözlükleriyle deneyimlemek kuşkusuz çok farklı olacak. Hayatın diğer alanlarında yaygınlaşana dek oyun sektörünün sanal gerçeklik gözlüklerinin üretiminde lokomotif rolü üstlenmesi bekleniyor.

Sanal gerçeklik gözlüklerinin yaygınlaşması sadece oyun sektörünü değil, diğer alanları da etkileyen bir gelişme. Bugün tıp, havacılık ya da sanat eğitimi gibi görsellik gereken birçok alanda sanal gerçekliği kullanabiliriz. Avrupa’daki bir bianele oturduğumuz yerden katılabilir, New York’taki bir kitapçıyı ziyaret edebiliriz. Sevdiğiniz diziyi, o anki sahnenin içinde, bir oyuncunun gözünden izlediğinizi hayal edin.

Havacılık sektörü, eğitim maliyetlerinin çok yüksek olması dolayısıyla sanal gerçeklik teknolojileri açısından büyük bir potansiyel barındırıyor. Hali hazırda pilot eğitimlerinde kullanılan simülasyonların yanı sıra sanal gerçeklik gözlüklerinin kullanılması hem eğitimlerin kalitesini artıracak hem de maliyetleri düşürecek. Sadece havacılık eğitimlerine yönelik vr teknolojisi üreten markalar bile ortaya çıkmış durumda.

Apple’dan VR işletim sistemi

Önümüzdeki sene sanal gerçeklik gözlüğünü piyasaya sunması beklenen Apple, sanal gerçeklik deneyimini geliştirmek için Hollywood yönetmenleri ile çalışıyor. 2017 yılında “VRvana” isimli bir sanal gerçeklik şirketini bünyesine katan Apple'ın piyasaya süreceği karma gerçeklik gözlüğü, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojileri arasında gerçek zamanlı geçiş yapabilecek. Bu sayede cihaz, dijital içeriği fiziksel dünyaya eş zamanlı olarak yerleştirebilecek.