Milli Muharip Uçağının mühendisleri MMU'yu anlattı

TUSAŞ yetkilileri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere başlatılan Milli Muharip Uçak (MMU) Projesi'ni anlattı.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından iki ayda bir yayınlanan derginin son sayısında (Temmuz-Ağustos /111) ana konu olarak seçilen Milli Muharip Uçak (MMU) Projesi hakkında çeşitli yazılara yer verildi.

TUSAŞ yetkililerinin MMU'yu anlattığı bölümü, Savunma Sanayii Dergilik takipçilerimize sunuyoruz: 

“Hızlı çalıșmamız ve bașarmamız gerekli” 

Prof. Dr. Mustafa Cavcar (MMU Genel Müdür Yardımcısı/Proje Baș Mühendisi)

Șu anda proje önceden belirlenmiș olan takvimine uygun olarak ilerliyor. Uçağın farklı çözümleri üzerinde çalıșmalar sürdürülüyor. Bu arada bir kısım rüzgâr tüneli testleri yapıldı. Bașlangıç testlerinden gayet güzel sonuçlar alındı. Rüzgâr tüneli testleri sonuçlarına göre uçak üzerindeki çalıșmaların biraz daha ilerlemesi gibi bir durum doğdu.

Șu anda tasarım çalıșmaları bu doğrultuda devam ediyor. Uçağın tasarımının yanı sıra uçak üzerinde kullanılacak birçok sistemin tasarımı da oldukça önemli. Projenin bașlangıcında ASELSAN ve TÜBİTAK gibi șirket ve kurumlarımızla sözleșmeler yapılmıștı. Proje içerisinde yer alan tüm șirketler çalıșmalarını planlanan takvime göre yürütmeye devam ediyorlar. Uçağın bir de alt sistemler diye tabir ettiğimiz iniș takımı, hidrolik ve elektrik sistemi gibi pek çok yan sistemleri var. Bunlardan çok azı yurt içinde tasarlanıp üretilebiliyor. Bu nedenle yabancı firmaları yerli savunma sanayi șirketlerimizle bir araya getirerek; teknoloji transferi yoluyla yerlileștirme planlamaları yapıyor ve yabancılarla görüșmelerimizi bu çerçevede yürütüyoruz.

Hedefimiz uçağın ilk uçușunun 2025 yılında yapılmasını sağlamaktır. Buna göre planlama yapıyor ve çalıșıyoruz. 2016 yılında imzalanan sözleșmede ön tasarım așaması 48 ay olarak belirlenmiști, bu ay içerisinde yapılan toplantıda bu süreyi 36 aya indirdik yani, ön tasarım așamasında bir yıllık bir kısaltmaya gidiyoruz. Bununla ilgili planlama çalıșmalarımızı yürütüyoruz.

Hızlı çalıșmamız ve bașarmamız gerekli. Geçmiște böyle bir uçak yapma fikrine sahip olmayan Türkiye temelleri 2010 yılında atılan bir kararla bir anda çağ atladı.

Șu anda böyle bir uçak yapabilen ülke sayısı çok az. Bazı ülkeler böyle bir projeyi iș birliği içerisinde yapıyorlar. Biz tek bașımıza böyle bir projeyi hayata geçirmek için yola çıktık. Bu uzun soluklu bir proje ve tüm gayretimizle çalıșmamız gerekiyor.

“Uluslararası arenada söz sahibi olacağız”  

Oğuz Tubay (MMU Program Direktör Vekili)

TF-X Projesi; kapsamı ve yüksek teknoloji isterleri, ihtiyaç duyulan geliștirme bütçesi ve yetișmiș insan kaynağı, kompleks organizasyon yapısı gibi yönleriyle Cumhuriyet tarihimizin en büyük savunma projesi olarak öne çıkmaktadır.

Proje kapsamında, düșük görünürlük, dâhili silah yuvası, yüksek manevra kabiliyeti, artırılmıș durumsal farkındalık ve sensör füzyonu vb. teknoloji alanlarında gerçekleștirilecek çalıșmalar ve kazanımlar sonucunda ülkemiz dünyada 5. nesil muharip uçak teknoloji ve alt yapısına sahip sayılı ülkelerden birisi olacaktır.

TF-X Projesinde güçlü matris organizasyonu temel alınarak “Integrated Product Team (IPT)”ler olușturulmuștur. Proje bașlangıcından bugüne kadar geçen zamanda Yönetim Planları hazırlanmıș, İș Dağılım Ağacı (IDA) bazlı Entegre Proje Takvimi, Risk ve Fırsatlar Veri Tabanı, IDA bazlı Program Bütçesi olușturulmasıyla birlikte “Performance Measurement Baseline (PMB)” belirlenmiștir.PMB, ülkemizde ilk defa gerçekleștirilen “Integrated Baseline Review (IBR)” ile Proje dıșından kurum içi ve kurum dıșı uzmanlar tarafından gözden geçirilmiștir.

Gelecekte ülke savunmasında önemli rol oynayacak Milli Muharip Uçağımızın geliștirilmesine yönelik bașlatılan TF-X Projesinde görev almanın sorumluluğu ve onuru çalıșmalarımızı sürdürüyoruz. Çıktığımız bu uzun ve zorlu yolda; milletimizin, devletimizin, kurumumuzun ve paydașlarımızın desteği ile âdeta seferberlik ruhuyla hedefimize ulașacağımıza inancımız sonsuzdur.

“MMU, gelișim zincirimizin en önemli halkası” 

Kılıç Ali Temiz (MMU Mühendislik Direktör Vekili)

MMU Projesi’nde șu anda kavramsal tasarım așamasındayız. Bu așamada, müșterimizin ve kullanıcımızın isteklerine göre en uygun ürünü olușturmak için gereken üst seviye ve ana sistemlerin genel parametrelerinin neler olduğunu belirlemeye, aynı zamanda farklı seçenekler olușturmaya ve bunların ürüne nasıl katma değer getireceklerini belirlemeye çalıșıyoruz.

Bilindiği üzere projemizde 48 aylık ön tasarım fazını kapsayan bir sözleșmemiz var. Yönetimimizin değerlendirmeleri sonucu bu ilk așamayı 36 aya indirmeyi hedefliyoruz. Bu karar ile uçağımızın literatürde Roll-Out diye bilinen hangardan çıkıș tarihini 2023 tarihinde gerçekleștirebileceğiz. Bunun projemizde önemli bir așama olacağını düșünüyoruz. Bu așama sayesinde Genel Müdürümüzün vurguladığı ilk uçuș tarihini 2025 yılına çekebileceğiz.

Kurumumuz ve bizler için en büyük ve en heyecan verici projelerden biri. Bir mühendis olarak çok az sayıda kișinin böyle bir projede çalıșma șansını yakalayabileceğini düșünüyorum. Bu proje șu ana kadar ülkemizin ve Șirketimizin ulaștığı düzeyi göstermek ve bir üst sınıfa atlamak için önemli bir fırsat. Bilindiği üzere Șirketimiz F16 uçaklarının imalatı ve montajı için kurulmuștu. Uzun zamandır farklı ürünleri tasarlayarak üretebilir durumdayız.

MMU Projesi, platform sahibi ve üreticisi olarak sürdürdüğümüz gelișim zincirinin en önemli halkası olacaktır. Gittikçe karmașıklașan ürünleri hayata geçirebilmek için geniș bir ekosisteme ihtiyaç var. Bu nedenle Șirketimizde ve yurt içindeki savunma sanayi ekosistemin parçası olan firmalara istihdam, teknolojik ve ticari büyüme, farklılașma ve uzmanlașma șeklinde katkıda bulunacaktır.