Küçülen ve ucuzlayan İHA'lar savaşları değiştirecek

Azerbaycan'ın son savaştaki başarısı stratejistlerin yeni hesaplar yapmasına neden oldu. Dron savaşı küçülmek ve daha da tehlikeli hale gelmek üzere.

Uzmanlar, Azerbaycan'ın Ermenistan'la son savaşında başarılı bir şekilde insansız hava aracı kullanmasının, dünyanın dört bir yanındaki askeri liderlerin dikkatini çektiğini ve daha küçük, daha ucuz ve kullanımı daha kolay olan insansız hava araçlarına doğru bir geçişi hızlandırdığını söylüyor.

İngiltere gibi büyük Batı askeri güçlerin liderleri bile, bu sonbaharda Dağlık Karabağ çatışması sırasında Azerbaycan insansız uçaklarının Ermeni birliklerine ve geleneksel kara savaş araçlarının üzerine yıkım yağdırmasını izledikten sonra insansız hava aracı stratejilerinde yaklaşan bir değişikliğin sinyallerini verdiler.

Bu orta boyutlu Azerbaycan uçaklarının birçoğu Türkiye'den satın alındı ve Grup 3 dron sınıflandırmasına ait. Grup 4 ve Grup 5 insansız hava araçları, tümü son yirmi yılda ABD ordusu tarafından yaygın olarak kullanılan Predator, Global Hawk ve Reaper gibi çok daha büyük ve daha iyi bilinen örnekleri içeriyor.

Analistler, bu büyük dronların hala savaşta oynayacakları bir role sahip olduklarını söylüyorlar, ancak sadece birkaç milyon dolara mal olabilen Türk TB2 gibi daha küçük ve daha ucuz alternatifler giderek daha çekici ve daha etkili hale geliyor.

Araştırma ve danışmanlık firması Frost & Sullivan'ın havacılık, savunma ve güvenlik başkan yardımcısı Michael Blades, konuyla ilgili olarak “Bu daha küçük, taktiksel Grup 3 tipi insansız hava araçlarını geliştirme veya satın alma yönünde küresel olarak ordularda bir eğilim olduğunu düşünüyorum.” diyor. "Grup 4 veya Grup 5 satın almak için gerekenden daha fazlasını [daha az parayla] Grup 3 dronlarından satın alabilirsiniz ve bunlar daha fazla aplikasyon sunarlar."

Dron endüstrisini yakından takip eden Mr. Blades, “Bunlar taktik saldırılar veya gözetim için kullanılabilir.” diye ekliyor. "Küçük dronlar ve havadab atılan patlayıcılar ile çok fazla teknolojiye ihtiyacınız yok, çok fazla hasar vermek için çok fazla teknoloji gerekmiyor."

Küçük veya orta boy insansız hava araçlarının Libya, Yemen, Suriye ve dünyadaki diğer savaşlarda oldukça etkili olduğu kanıtlandı. Uzmanlar, dronların hızlı çoğalmasının savaşta bir dönüm noktası olabileceğini ve bazı araçların küçük dron saldırılarına karşı ne kadar savunmasız olduğu göz önüne alındığında, kara savaşlarının yürütülmesinde toptan değişikliklere yol açabileceğini tahmin ediyorlar.

Küçük dronlar ve dar bütçeler

Dünyanın önde gelen orduları için Azerbaycan-Ermenistan savaşı, COVID-19 salgını nedeniyle önümüzdeki yıllarda sabit kalması ve hatta küçülmesi muhtemel savunma bütçelerine ekonomik bir tahsis yapılması konusunda yeni sorular ortaya attı.

Britanya'nın Guardian gazetesi geçen ayın sonlarında, İngiliz askeri yetkililerinin ülkenin beş yıllık savunma planının bir parçası olarak daha ucuz dron satın almayı düşündüklerini bildirdi. İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace da Türkiye’nin TB2 dron ve benzeri uçaklarının artık insansız teknolojide “öncü” olduğunu resmen açıkladı. İsrail de arenada lider bir üretici olarak ortaya çıktı.

Bu Grup 3 uçaklarının etiket fiyatı, Britanya'nın son zamanlarda daha büyük Protector dronlar için ödediği bildirilen 20 milyon dolardan fazla paranın yanında soluk kalıyor.

Ancak analistler, stratejide sadece ekonomik yarardan daha fazlası olduğunu söylüyor. Daha büyük dronlar, aynı zamanda bir savaş alanında gökyüzünde o kadar çevik ve belirli görevlere uygun değildir; oysa TB2 gibi bir araç bir dizi görev için hızlı ve kolay bir şekilde donatılabilir.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden araştırmacılar Shaan Shaikh ve Wes Rumbaugh, "Dağlık Karabağ'da TB2 aynı şekilde düşman savunmalarını hedef almak ve yok etmekte iyi bir performans gösterdi" diye yazdı. “Tanımlama ve hedefleme verilerini sağlamanın yanı sıra, TB2'ler hedefleri kendi başlarına yıkmak için akıllı, mikro güdümlü mühimmat da taşıyordu.”

Araştırmacılar “Azerbaycan, TB2'lerin taşıdığı yüksek çözünürlüklü kameraları da birçok propaganda videosu yapmak için kullandı.” diye yazıyorlar. "Ermeni savaşçılara ve teçhizatına yönelik saldırıları gösteren videolar çevrimiçi olarak yayınlandı ve Bakü'de dijital reklam panolarında yayınlandı."

Azerbaycan’ın iyi planlanmış, iyi finanse edilmiş insansız hava aracı stratejisi, Ermenilerin Sovyet dönemine ait kara ekipmanlarına büyük zarar verdi.

Askeri gözlemciler, insansız hava araçlarının, 1994 yılında Azerbaycan'ı yenilgiye uğratan Ermenistan'ı bu sefer çok az uygulanabilir askeri seçenekle karşı karşıya bırakan bir oyun değiştirici olduğu sonucuna vardılar.

1990'ların ortalarına dayanan “donmuş bir çatışma” olan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı birkaç hafta içinde dönüşüme uğradı ve Ermeni liderlerin “açıklanamaz derecede acı verici” dediği büyük toprak kayıplarına yol açtı.

Analistler, Azerbaycan’ın başarısının büyük ölçüde Ermenistan’ın insansız hava aracı sistemlerinden yoksun olmasına da yorulabileceğini söylüyor. Böylesi bir teknoloji, özellikle daha fazla ülke ve eyalet dışı aktör kendi insansız hava aracı sürülerini sahaya çıkardıkça gelecekteki savaşlarda hayati önem taşıyacak.

Bu konu, kısa süre önce küçük insansız hava sistemlerine -veya sUAS- karşı askeri amaçlı ilk stratejiyi yayınlayan Pentagon'da en önemli önceliklerden biri.

Raporda kısmen "Ticari üreticiler ve ulus devletler küçük insansız hava sistemlerinin performansını, güvenilirliğini ve beka kabiliyetini artırıyor." diye yazıyor. “Düşük maliyetli sistemler dünya çapında giderek daha fazla kullanılabilir hale geliyor. Bu daha yetenekli sistemler, daha geniş menzil, faydalı yük ve görev seçeneklerine sahiptir. … Bu sistemlerden bazıları avuç içine sığabilir, askeri görevler gerçekleştirebilir ve yeni saldırı veya savunma operasyonları gerçekleştirebilir. Bağımsız olarak çalışan veya insanlı sistemler, yüz tanıma algoritmaları ve [5G] hücresel şebekeler gibi yüksek hızlı dijital haberleşme şebekeler ile güçlendirilmiş sUAS sürüleri yeni karmaşıklık düzeyleri yaratacak. "

Pentagon, dronları vurabilen veya etkisiz hale getirebilen lazer silahları, elektronik savaş sistemleri ve diğer yetenekleri araştırıyor ve kullanıyor.

Blades, “ABD ordusu her zaman daha iyi teknolojiye sahip olarak bir adım önde olmaya çalıştı. Ama şimdi dronları ne zaman ve nasıl kullanabilecek konusunda çok taraflı anlaşmalara başvurmak zorunda kalacaklarını düşünüyorum.” diyor. "Bu şeyleri kontrol etmenin tek yolu bu."

Kaynak: Washington Times