Forbes Türk SİHA'larını ele aldı: Ucuz ve savaşta test edildi

Geçen yıl savaş alanlarında başarılı ve reklamı iyi yapılmış birkaç zaferden sonra, Türkiye'nin yerli olarak ürettiği Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçları, 2021'de birkaç yeni ihracat müşterisi kazandı ve Ankara, drone'larını ilk kez Avrupa'ya ihraç etti.

Polonya, Türk drone'ları için sipariş veren ilk NATO üyesi ülke oldu. Polonya, tanksavar füzeleri ile donatılmış 24 TB2 sipariş etti. Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak, bu insansız hava araçlarının “savaşta kendilerini kanıtladıklarını” söyledi.

Ukrayna ayrıca donanmasının Karadeniz’de devriye gezmesi için TB2 satın aldı. TB2, Kiev'in 30 yıl içinde satın aldığı “tek yeni savaş uçağı” ve bu da satışın iki ülke için önemini vurguluyor.

Diğer Avrupa ülkeleri, potansiyel olarak bu drone’u veya Türkiye’de üretilecek diğer drone'ları satın alma konusundaki ilgilerini dile getiriyor.

Polonya TB2'leri satın aldıktan kısa bir süre sonra, bir başka NATO üyesi olan Letonya da Türk insansız hava araçları tedarik etmekle ilgilenebileceğini bildirdi. Arnavutluk da Türk insansız hava araçları satın almak için yaklaşık 9,7 milyon dolarlık bir bütçe ayırdı.

Türk insansız hava araçlarına olan bu artan ilgi, 2020'de üç aktif savaş bölgesinde reklamı yapılan başarılarından sonra geliyor.

2020’nin Şubat ayında, Türk askeri TB2'leri, hassas güdümlü akıllı mikro mühimmatlarını kullanarak kuzeybatı İdlib eyaletindeki çatışmalar sırasında Suriye ordusunu ve milis kara kuvvetlerini harap etti.

Libya'da konuşlandırılan TB2'ler, Türkiye'nin müttefiki olan başkent Trablus'taki Ulusal Anlaşma Hükümeti'nin (GNA) doğu merkezli Libya Ulusal Ordusu'nun (LNA) kuşatmasını püskürtmesini ve bir karşı saldırı başlatmasını sağlamada da önemli bir rol oynadı. Bu insansız hava araçları ayrıca LNA'nın elinde bulunan Rus yapımı Pantsir-S1 hava savunma sistemlerini de başarıyla imha etti.

Ardından, 27 Eylül-10 Kasım tarihleri arasında yapılan Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan ordusundaki TB2'ler Ermenistan’ın kara kuvvetlerini harap etti.

TB2'ler üç savaş bölgesinde de kayıplar verirken, drone'ların diğerlerine kıyasla nispeten ucuz maliyeti göz önüne alındığında operatörleri önemli oranda yıpranmayı göze alabiliyordu.

Bu kritik nokta, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace tarafından dile getirildi.

Wallace "TB2 ve beraberindeki mühimmat, teknik yetenekleri uygun fiyatla birleştiriyor, bu da komutanlarının düşmana gerçek zorluklar yaşatırken bazı yıpranmaları tolere edebilecekleri anlamına geliyor." ifadelerini kullandı.

Maliyet, şüphesiz Türk drone'ları için daha fazla müşteri çekecek önemli bir faktördür.

Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) Başkanı İsmail Demir tarafından da TB2'nin düşük maliyetinin önemi belirtildi:

“Başka bir ülkenin bizimkiyle aynı kapasiteye sahip bir sistemi olsaydı, (fiyatı) iki katına çıkar.”

Demir abartmamış olabilir. Guardian gazetesinin Aralık ayında belirttiği gibi, bir TB2'nin maliyeti birim başına ortalama 1-2 milyon dolar arasında, bu da "İngiliz ordusunun ABD’li General Atomics tarafından üretilen 16 üst düzey yeni nesil koruyucu drone filosu için ödediği yaklaşık 20 milyon dolardan çok daha az.

Türkiye, drone'larının savaştaki “yüksek başarılarının” ve düşük maliyetlerinin kendisini bu tür silahların “ana ihracatçısı” yapacağını umarken, zorlu rekabet göz önüne alındığında bu hedefe ulaşmak için hala bir yolu var. Bloomberg'e göre Ankara, ABD, Çin ve İsrail'e kıyasla bu insansız savaş hava araçları için uluslararası pazarda “küçük bir oyuncu” olmaya devam ediyor. İsrail şu anda dünyanın bir numaralı drone ihracatçısı ve Türkiye'den daha gelişmiş drone'lar üretiyor.

Yakın zamana kadar ABD, silahlı insansız hava araçlarını bazı yakın müttefikleri dışında çoğu ülkeye satmadı. Bu, değişmeye başladı. ABD, BAE 18 MQ-9 Reaper insansız hava araçlarını milyarlarca dolarlık daha büyük bir silah paketinin parçası olarak satmak için şimdiden kazançlı bir anlaşma imzaladı. Yakın gelecekte Washington, gelişmiş silahlı insansız hava araçlarını artan sayıda ülkeye satabilir.

Bununla birlikte, Türkiye, özellikle daha yüksek kaliteli drone'ları karşılayamayan ülkeler için, satın alınabilirliklerini ve savaş başarılarını sürekli reklamını yaparak drone'ları için büyük bir ihracat pazarı oluşturabileceğini kanıtlayacaktır.