AR-GE, bir ülkenin milli güvenliğinin temel taşlarındandır (röportaj)

Anadolu Yönlendirilmiş Enerji Teknolojileri AŞ (YETEKNOLOJİ) Genel Müdürü Fazıl Hızal ile “Savunma sanayiinde AR-GE'nin önemi” konusunu konuştuk.

AR-GE'nin, bir ülkenin milli güvenliğinin temel taşlarından biri olduğunu vurgulayan Hızal, savunma sanayiinde AR-GE'nin önemi hakkında şunları söyledi:

Savunma sanayiindeki AR-GE’nin önemi şu: Savunma sanayii, silah teknolojisi ve buna bağlı olan diğer teknolojilerin hepsi sürekli gelişmekte olduğu için çok kritik bir önemi var. AR-GE’niz yoksa, çok iyi bir silah yaptık, bitti bu iş diyebileceğiniz ya da çok iyi bir sistemimiz var, çok iyi kendimizi savunuyoruz, koruyoruz diyebileceğiniz bir durumunuz da yok. Çünkü her zaman burada bir gelişim ve buna bağlı bir rekabet var.

Bağımsızlığınız, ne kadar AR-GE yaptığınızla alakalı

Örneğin bir sitemin alternatifini ya da açığını bulan başka bir sistem, sonra o açığı kapatan, alternatifi ortadan kaldıran daha gelişmiş bir sistem gelişiyor. Böylece hep karşılıklı bir gelişme durumu söz konusu.

Ambargolar, siyasi durumlar, ekonomik durumlar, ülkelerin iç ve dış politikaları, tamamen bu savunma sanayiindeki AR-GE güçlerine bağlı değişiyor. Çünkü bağımsızlığınız, ne kadar konuya hakim olduğunuz, ne kadar teknolojiye hakim olduğunuz, dolayısıyla ne kadar AR-GE yaptığınızla alakalı.

Türkiye son birkaç çeyrek dönemdir bu konularda artık sıkıştı ve bir şeyler yapmak zorunda kaldı ve buna ciddiyetle eğilmeye başlanıldı. AR-GE bütçelerimiz arttı, AR-GE projelerimiz arttı. Bunun sonucunda da ürünlerimiz ve sistemlerimiz, platformlarımız arttı ki Allah’a şükür arttı. Bu sayede ülkenin bekası ve savunması sağlanabildi. Yoksa yaşadığımız coğrafyada Türkiye’nin ayakta kalması mümkün değildi.

AR-GE bir ülkenin milli güvenliğinin temel taşlarından biridir

AR-GE bir ülkenin milli güvenliğinin temel taşlarından biridir. AR-GE yapmıyorsa günün sonunda bir yere bağımlı kalacak, günün sonunda sınırlı kalacak.

Örnek veriyorum; biz hep fosil yakıtlı araçlara bineceğiz, ama elektrikli arabayı hiçbir zaman göremeyeceğiz, ama fosil yakıt bittiği zaman ya da alternatifi, daha ekonomik olanı, daha iyi olanı ortaya çıktığı zaman muhtaç kalacağız satın almaya. Satmadıkları zaman da binemeyeceksiniz arabaya. Ama savunma sanayiinde böyle bir durum yok. Kendinizi savunamamanız, açık vermeniz ve bunun size karşı manipüle edilmesi, pazarlık olarak kullanılması, memleketinizin zora düşmesi söz konusu.

Japonya, Kore II. Dünya Savaşı’nda yıkılmıştı. Şimdi çok iyi yerlere geldiler. AR-GE’yle geldiler. Çünkü onların ellerindeki tek kuvvet, akıl, beyin ve işgüçleriydi, bunu kullandılar. Şimdi Türkiye’de de biz bunu kullanarak dünyadan  eksiği olmayan, hatta daha fazlası olan ürünler ortaya koyabiliriz.

Elektromanyetik fırlatma sistemlerinde AR-GE çok mühim

Elektromanyetik top, elektromanyetik fırlatma sistemleri bizim firmamızın yönlendirilmiş enerji alanındaki uygulamalarında AR-GE çok mühim. Çünkü bu konular teorik olarak ve prensip olarak bilinen veyahut da laboratuvar seviyesinde uygulaması olan konular.

Siz bunu alıp etkili bir sisteme, kullanılabilecek bir ürüne gidecek bir yola sokmak istediğiniz zaman burada birçok konuyu yeni baştan çözmeniz gerekiyor. Örnek veriyorum: Artı kutup, eksi kutup elektrik devresi, bunları biliyoruz. Ama bunların nasıl çalıştığı, isteğimiz şekilde çalışması, yüksek enerjilerde, yüksek akımlarda çalışması ve bununla şimdiye kadar görülmemiş özellikler ve fonksiyonların sağlanması, her birinde yeni bir icat, yeni bir teknoloji bulmanız anlamına geliyor.

Şahi-209 Projesi, başladığından bu yana bizim belki yüzlerce inovasyon ve icat diyebileceğimiz seviyede çözümümüz oldu. Bunların hepsini son derece iyi bir şekilde muhafaza ediyoruz. Bu bilgiler AR-GE, teknoloji kıymetli çünkü.  Aynı şekilde bu bilgileri ve teknolojiyi diğer ülkeler de geliştirmeye çalışıyor ve onlardan siz bunları isterseniz size vermezler. Ama siz kendi teknolojinize sahipseniz bunun üzerine koyarak devam edebilirsiniz. Ama bu da şu anlama geliyor: Aralık vermeden ve durmadan çalışmanız gerekiyor.

AR-GE'nin  bir sonu yok

AR-GE dediğiniz şeyin ya da geliştirme dediğiniz şeyin bir sonu yok. Örnek veriyorum: Şahi-209 Blok 1 tamamlandı, projelendirildi, sunuldu, kabul edildi, ama durmadı. Şu anda Blok 1 Şahi-209’la ilgili biz hala çeşitli çalışmalara ve geliştirmelere devam ediyoruz.

Blok 2, Blok 1’de öğrenilen edinilmiş tecrübelerle silahlı kuvvetlerin, güvenlik güçlerinin beklentileri ve ifadeleri, talepleriyle şekillendirdiğimiz ve daha farklı bir amaca hitap edebilecek, daha ileriye gidebilecek bir sistem.

Dolayısıyla orada da AR-GE devam ediyor. Günün sonunda malzeme de gelişiyor. Yani elektromanyetik top mesela 10 sene önce, 20 sene önce bu kadar uygulanabilir, hayata geçirilebilir bir şey değildi; malzeme teknolojisi yüzünden. 50 sene önce hayaldi; o zamanki malzemelerle böyle bir şey yapamıyordunuz çünkü.